ویتامین دی یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است که در صورت کمبود آن ممکن است عوارض متعددی سلامت ما را تهدید کند و به همین دلیل است که توصیه های بسیار زیادی مبنی در دریافت کافی ویتامین دی از منابع غذایی و یا با مصرف مکمل توسط متخصصان تغذیه شده است.
ما در این متن قصد داریم تا نگاهی به اهمیت این ویتامین در متابولیسم بدن انسان داشته باشیم و سعی کنیم در مورد عوارض کمبود ویتامین دی و نحوه مصرف آن نکاتی را بیان کنیم. همچنین تلاش خواهیم کرد تا در مورد تاثیر این ویتامین بر پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا صحبت کنیم.
برای بازدید دارو و درمان به لینک مراجعه نمایید.
ویتامین دی که با نام ویتامین د نیز شناخته می شود در انگلیسی به صورت vitamin D نوشته می شود و یکی از ویتامین های محلول در چربی است که نقش قابل ملاحظه ای در سلامت بدن انسان دارد.
لازم به ذکر است که ویتامین ها در دو گروه محلول در آب و محلول در چربی تقسیم می شوند که هر یک از آنها ویژگی های خاص خود را دارند (علاوه بر این ممکن است که هر یک جایگاه و عوارض خاص خود را در مصرف بیش از حد داشته باشند). ما در بخش های بعد به طور مفصل در مورد ویتامین د صحبت خواهیم کرد. اما در این بخش لازم است اشاره کنیم که ویتامین د و ویتامین های ای و آ جزو ویتامین های محلول در چربی هستند.
این ویتامین ها تفاوت های بسیاری با ویتامین های قرار گرفته در گروه بی و ویتامین سی (که محلول در آب هستند) داشته و در مصرف آنها باید محتاط بود. برای دیدن وب سایت دارو و درمان و مطالعه مجله سلامت آن به لینک مراجعه نمایید.
ویتامین دی جزو ویتامین هایی است که در رشد استخوان ها و حفظ سلامت آنها تاثیر فوق العاده ای دارد و برای همین است که می توان نقش آن را برای انجام فعالیت های فیزیکی و داشتن بدنی سالم بسیار مهم دانست.
این ویتامین به افزایش جذب املاح و مینرال ها کمک زیادی می کند. از جمله املاحی که برای جذب بهتر خود نیاز به آن دارند می توان کلسیم، فسفر و منیزیم را نام برد (که جزو عناصر حیاتی مورد نیاز برای انجام فرایندهای مختلف در داخل سلول های بدن می باشند).
یک نکته مهم که در مورد این ویتامین وجود دارد امکان تولید آن در بدن انسان است. ساخت این ویتامین با استفاده از نور خورشید به طور طبیعی توسط سلول های بدن انجام می شود و برای همین است که در مواردی نیاز به مصرف این ویتامین نیست و در صورت جذب کافی نور خوشید می توان از تولید آن از نور خورشید (در کنار جذب آن از راه مصرف مواد غذایی) مطمئن شد. با این وجود بسیاری از افراد هستند که امکان تولید این ویتامین به طور طبیعی و با جذب نور خورشید و یا از طریق مصرف مواد غذایی حاوی آن را ندارند.
تعامل ویتامین دی با ژن ها در بدن
نکته جالبی که در مورد ویتامین د وجود دارد در تعامل این ویتامین با ژن های بدن می باشد. در حال حاضر برآورد می شود که ویتامین D با بیش از دو هزار ژن در بدن انسان تعامل داشته باشد و بر اساس پیش بینی متخصصان تعداد بسیار زیادی ژن دیگر هستند که با این ویتامین تعامل دارند. این نشان دهنده اهمیتی است که ویتامین D به عنوان یک هورمون در بدن انسان دارد و باعث بهبود سلامتی و تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
یکی از مهم ترین مزایایی که استفاده از دوز توصیه شده ویتامین دی برای بدن انسان دارد در تقویت سیستم ایمنی بدن می باشد. تقویت سیستم ایمنی بدن می تواند به ما در مقابله با انواع بیماری ها کمک کند. حتی گفته می شود که می تواند با جبران کمبود ویتامین د و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری کرونا نیز بهتر عمل کرد (در بخش های بعد به این موضوع اشاره خواهیم نمود).
نکته مهم: با توجه به تعاملات گسترده ای که در بالا به آنها اشاره شد می توان گفت که ویتامین D از شیوه های مختلفی برای برقراری تعامل و ایجاد تعادل در جذب عناصر، بهبود ترشح هورمون ها، و تنظیم چرخه خواب و بیداری انسان، استفاده می کند که بررسی تخصصی آن فراتر از سطح این مقاله می باشد.
یک نکته مهم که باید به آن توجه داشته باشید انواع ویتامین دی می باشد که با نام های D1 ، D2 و D3 (و انواع دیگر آن) شناخته می شوند و هر یک با دیگری تفاوت دارد.
در واقع این ویتامین D3 است که بیشتر در بدن انسان با تابش نور خورشید ساخته می شود و در بالا در مورد آن صحبت کردیم و به طور معمول مردم نام خلاصه شده این ویتامین را در کاربردهای روزمره استفاده می کنند.
نکته: البته ویتامین D2 نیز در بدن انسان وجود دارد و در مکمل های تغذیه ای نیز استفاده می شود، با این وجود بنا به یافته های جدید ویتامین D3 تاثیر بیشتری بر بدن ما دارد و برای همین از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.
بیشتر بدانیم :
در مورد ویتامین های C , E چه می دانید؟
با توجه به این که امکان تولید ویتامین دی با استفاده از نور خورشید در بدن انسان وجود دارد و علاوه بر این منابع غذایی متعددی را می توان نام برد که دارای این ویتامین هستند، شاید برای شما سوال باشد که چرا عده ای مبتلا به عوارض کمبود ویتامین دی می شوند و از چه روشی می توان این کمبودها را جبران نمود؟
این درست است که نور خورشید می تواند به بدن انسان به تولید این ویتامین مهم کمک کند، اما دریافت نور خورشید به اندازه کافی برای همه افراد (و به خصوص برای کسانی که دور از خط استوا زندگی می کنند) کار ساده ای نیست.
علاوه بر این در طول فصل زمستان تابش نور خورشید کمتر است و امکان تولید این ویتامین در بدن انسان در بسیاری از مناطق وجود ندارد. در این حالات باید از راه مصرف مواد غذایی و یا مکمل ها این کمبودها را جبران نمود.
با توجه به این که بر اساس آمار درصد بسیار بالایی از افراد جامعه بنا به دلایل متعدد (که در بالا به تعدادی از آنها اشاره شد) مبتلا به کمبود این ویتامین هستند، سوال مهم این است که عوارض کمبود ویتامین دی چیست؟
با توجه به نقش مهم این ویتامین در بدن انسان و تعاملات گسترده ای که به آن اشاره شد عوارض کمبود ویتامین دی بسیار زیاد است و می تواند سلامت انسان را به طور جدی به خطر بیندازد.
بر اساس برآوردهای انجام شده بیش از نیمی از مردم ساکن در شهرهای بزرگ کشور و از جمله در تهران و اصفهان به کمبود ویتامین D مبتلا هستند و این آمار بسیار نگران کننده می باشد. جای تعجب است که در شهرهای جنوبی نیز کمبود این ویتامین به وفور دیده می شود و این امر نیاز به تمهیدات ویژه برای رفع این مشکل را بیشتر می کند.
کودکان از جمله اقشار آسیب پذیر هستند که با توجه به قرار داشتن در دوره رشد در صورت عدم دریافت ویتامین ها و عناصر مورد نیاز بدن خود با اختلال در رشد مواجه می شوند.
یکی از عوارض کمبود ویتامین دی در کودکان عدم رشد مناسب استخوان ها می باشد که به دلیل عدم جذب کلیسم و کمبود ویتامین D در بدن روی می دهد.
عوارض دیگری مانند انحنای استخوان ها و یا بزرگی جمجمه و عدم رشد و به وجود آمدن زائده هایی روی استخوان را می توان به این لیست اضافه نمود.
اندام و استخوان های بزرگسالان رشد کامل خود را کرده اند و برای همین عوارض کمبود ویتامین دی که در کودکان دیده می شوند در این قشر به گونه متفاوتی بروز می کنند که از جمله مهم ترین آنها نرمی استخوان می باشد.
این عوارض که با کاهش تراکم استخوان همراه خواهند بود باعث ایجاد درد در بخش هایی از بدن مانند پا و کمر خواهند شد. این افراد بیشتر در معرض شکستگی استخوان قرار دارند و این مشکلات در صورت عدم توجه می توانند به پوکی استخوان مبتلا شوند.
عوارض کمبود ویتامین دی محدود به موارد ذکر شده در بالا نیست و با توجه به نقش مهمی که این ویتامین در بسیاری از فرایندها در داخل بدن دارد می تواند حتی باعث افزایش احتمال ابتلا به انواع سرطان شود.
افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان و ابتلا به سرطان پروستات از جمله این عوارض هستند. همچنین در کودکان ممکن است که شما شاهد عدم رشد مناسب دندان ها و یا دیر درآمدن آنها باشید.
دیر نشستن، دیر راه افتادن کودک و حتی بد فرم شدن لگن می تواند از جمله موارد قابل ذکر باشد.
حال که با عوارض کمبود ویتامین دی آشنا شدید، بهتر است که با عوارض مصرف بیش از حد آن نیز آشنا شوید. با توجه به این که این ویتامین در زمره ویتامین های قابل حل در چربی دسته بندی می شود، مصرف بیش از حد آن می تواند خطراتی را در پی داشته باشد.
نکته: متخصصان در این زمینه نظرات متفاوتی دارند و نمی توان به طور دقیق در مورد دوز مصرف مناسب روزانه اظهارنظر کرد. علاوه بر این دوز مصرف برای هر فرد با دیگری تفاوت دارد که با توجه به شرایط سنی و جسمی فرد مشخص می شود. اما به طور کلی می توان عوارض مصرف ویتامین دی را به صورت زیر خلاصه کرد:
مشکلات گوارشی مانند تهوع یا استفراغ از جمله عوارضی هستند که در هنگام مصرف بیش از حد این ویتامین دیده می شوند.
درد در ناحیه معده و عدم داشتن اشتها نیز در این افراد ممکن است دیده شود. مشکلات دیگری مانند یبوست و یا اسهال را می توان به این موارد اضافه نمود.
خستگی، گیجی و یا احساس ناراحتی و کلافه بودن از جمله عوارض دیگری هستند که مصرف بیش از حد ویتامین D به همراه دارد.
در صورت مصرف بیش از حد این ویتامین شاهد تشنگی زیاد خواهید بود که به دنبال خود ممکن است تکرر ادرار به همراه داشته باشد. این امر می تواند با آسیب به کلیه همراه باشد که با توجه به آسیب های شدیدی که در بعضی از افراد دیده شده است لزوم توجه بیشتر را برای رعایت دوز مناسب و امتناع از مصرف بیش از حد ویتامین D روشن خواهد کرد.
بسیاری از منابع غذایی هستند که در خود این ویتامین را در مقادیر متفاوت دارند و می توانند منبعی برای تامین آن محسوب شوند. با این وجود بسیاری از افراد این مواد غذایی را به اندازه مناسب در رژیم غذایی خود ندارند و برای همین ممکن است نیازمند استفاده از مکمل ها داشته باشند.
یک راهکار ساده برای تامین این ویتامین قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای حدود نیم ساعت در طول روز است. البته باید حدود نیمی از بدن در این مدت در معرض تابش نور آفتاب باشد و علاوه بر این باید شدت نور خورشید به اندازه ای باشد که پوست توان جذب آن را داشته باشد.
یک سوال مهم که برای بسیاری از افراد وجود دارد این است که آیا ویتامین دی از کرونا جلوگیری می کند و در صورت مفید بودن آن چه دوزی برای مصرف پیشنهاد می شود؟
بنا بر مطالعات انجام شده ممکن است که مصرف قرص ویتامین دی و یا منابع غذایی سرشار از این ویتامین به شما کمک کند در مقابله با ویروس کرونا بهتر عمل کنید. اما این مطالعات شواهد علمی کافی برای اثبات این گفته به دست نیاورده اند.
اما در هر صورت برای همه متخصصان روشن است که کمبود ویتامین دی می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود و در صورتی که با کمبود آن مواجه هستید بهتر است با مشورت پزشک این کمبود را جبران کنید.
میزان و نحوه مصرف قرص ویتامین دی باید با نظر پزشک متخصص تعیین شود و برای همین در صورت نیاز به آگاهی از نحوه مصرف قرص ویتامین دی بهتر است با ابتدا پزشک مشورت کنید تا پس از ارزیابی وضعیت جسمی و شرایط سنی شما دستورات لازم را صادر کند.
آیا از تفاوت كرونا با سينوزيت آگاهی دارید؟ آیا می دانید که هر یک از این بیماری ها چه علائم ...
به نظر شما یک زن در یک روز چند بار می تواند ارضا شود و آیا دلیل علمی وجود دارد که هر زن به ...
ریه یکی از مهم ترین بخش های سیستم تنفسی انسان است و در صورتی که مشکلی برای آن به وجود آید ...
آلرژی پاسخ سیستم ایمنی بدن به یک ماده خارجی است که معمولاً برای بدن شما مضر نیست. این مواد ...