گیاهان دارویی به گیاهانی گفته می شود که اندام های آنها اندام های آنها دارای ترکیبات شیمیایی است (ترکیباتی که توسط گیاهان ساخته می شود و اثرات پزشکی و تغذیه ای دارند)
در پزشکی دیرینه(قدیم)، کهنه سیمرغ مرهمی گیاهی مخصوص را کوبید و باشیر مخلوط کرد و نکته ی مهم اینکه این مخلوط را در سایه خشک میکرد درنتیجه دارویی ساخت که آن را روی زخم می گذاشتند دلیل اینکه آن را در سایه خشک میکردند این بود که خاصیتهای آن حفظ شود چرا که نور و گرما آن را از بین میبرد امروزه نیز در مورد داروها این عمل رعایت میشود (توصیه میشود)
در دوران مصریان نیز مواد دارویی گیاهی استفاده میشده است نشانه های آن را می توان در پاپیروس های (کاغذهای حصیری که روی آن مینوشتند) به جا مانده ازآن دوره یافت
بابلی ها روی لوح های کوچکی نام داروها را با خطوط میخی مینوشتند
درمتون هند (قدیم)گیاهان دارویی در دو گروه ذکر شده اند گروه اول داروهایی بودند که برای رفع یبوست استفاده میشدن و گروه دوم داروهایی که برای کاهش درد استفاده میشدن
مهمترین قسمت پزشکی سنتی چین دانش داروهای گیاهی بوده است
زیست شناسی گیاهی در ایران قبل از پیدایش اسلام سابقه دیرینه داشت
پزشکان ایرانی صدها گیاه شفابخش را میشناختند و آنها را مقدس میدانستند مقدس ترین آنها سی نوع بود که نماد و نشان سی روز ماه بود
ریشه کلمه دارو واژه ایرانی ((دار)) است به معنی درخت که در زبان پارسیگ یا پهلوی شکل آن به داروگ تغییریافت و کلمه انگلیسی و فرانسه
...........از همین ریشه پارسی(فارسی)گرفته شده است
در پزشکی یونانی هم دمنوش به کار رفته ست جالینوس که از پزشکان یونان باستان بود تجربه های پزشکی خود را در یازده جلد کتاب به ثبت رساند
درقرن اول میلادی دیوسکوریدوس کتاب دماتریامیکا را تالیف کرد که جزءِ اولین کارهای ارزشمند و با اعتبار در مورد پزشکی سنتی و گیاه درمانی است
اساس کاردیوسکوریدوس بر پایه کارهای بقراط بود او شکل وخواص بیشتر از 500 گیاه را در کتاب خود معرفی کرد که تا 150 سال بعد به عنوان منبع و ماخذ استفاده میشد
در همان دوره یک طبیعی دان رومی به نام پلینی کتاب تاریخ طبیعی قطوری را تالیف کرد که در آن گیاهان و خاصیت های درمانی انها را تشریح کرده بود
شروع کاربرد چشم گیر گیاهان دارویی و درخشندگی آن در کشورهای شرقی به خصوص در دوره اسلام به زمانی که شرق به نوشته ها و آثار بقراط، جالینوس و کتابهای دیوسکوریدوس و پلینیوس دسترسی پیدا کرد
مربوط است زیرا آثار این دانشمندان از راه شرق و شام می رسید و اول قرن سوم میلادی در دانشگاهی در بغداد به نام بیت الحکمه به عربی ترجمه میشد از مهمترین ترجمه های این آثار گیاهان الحشایش می باشد
در ایران حدودا 8000 نوع گیاه وجود دارد که 2300نوع از آن گیاهان عطری و دارویی میباشند و 450 نوع در عطاری ها در ایران به فروش میرسد
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی(دانشگاهی دولتی و تحت پوشش وزارت بهداشت) در سال 1387شمسی تحقیقاتی در خصوص رایج ترین گیاهان دارویی که توسط مردم از عطاری ها خریداری میشد انجام دادکه نتیجه آن به صورت زیر می باشد:
فصل بهار:گل وگاوزبان، سنبل الطیب، خاکشیر، بنفشه
تابستان:خاکشیر، کاسنی، شاه تره، تخم شربتی
پاییز:آویشن، پنیرک، گل ختمی، بنفشه
زمستان:دارچین، زنجبیل، چهارگل(گل نیلوفر، پونه، گل ختمی، سپستان، پرسیاوشان، عناب و گل بنفشه) و آویشن
گیاهان دارویی و معطر به شکلهای زیرمصرف میشوند
بسته بندی گیاهان دارویی فقط توسط واحدهای بسته بندی انجام میشود زیرا آنها دارای مجوز تاسیس از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند
وزارت بهداشت لیستی از گیاهان دارویی را به واحدهای بسته بندی مجاز میدهد و آنها فقط اجازه بسته بندی گیاهان لیست را دارند در صورتی که درخواست بسته بندی برای گیاهی خارج از لیست تهیه شده توسط وزارت بهداشت مطرح شود کارشناسان گیاهان دارویی آن را بررسی نموده و اگر استانداردهای لازم را دارا بود شورای بررسی آن را تایید میکندو نام گیاه در لیست اضافه می گردد
حدودا 2300 نوع گیاهان موجود درایران در گروه گیاهان دارویی و معطر هستند که 450 نوع از این گیاهان دارویی میباشند و تعدادی از آنها در عطاری ها فروخته میشوند
اما به علت تغییرات زیست محیطی به مرور زمان تعدادشان کم میشود
در زمانهای گذشته گیاهان دارویی خودرو و در طبیعت در دسترس بودند اما با صنعتی شدن این رویه تغییر یافته و امروزه شاهد کشت گیاهان به صورت صنعتی هستیم
بسیاری از گیاهان دارویی قابل کشت در ایران و برخی وارداتی هستند
عطاری ها زیرگروه وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران می باشند
در سال های اخیر به علت استفاده زیاد مردم از گیاهان دارویی عطاری جایگاه ویژه ای پیدا کرده است که بسیاری از آنها مجوز فعالیت ندارند(طبق گفته معاون طب سنتی وزیر بهداشت)
به علت اینکه فاصله زمانی برداشت و رسیدن به دست مشتری زیاد است، بیشتر گیاهان دارویی به صورت خشک عرضه میگردد که این کار خواص درمانی آنها را به شدت کاهش میدهد و در بیشترموارد کلا از بین میرود
عطاری ها پروانه فروش گیاهان دارویی را دریافت میکنند و حق دخالت در امور پزشکی را ندارند و در صورتی که داروهای گیاهی بفروشند متخلف محسوب میشوند
