اگر نگاهی به آمار مرگ و میر کودکان در دنیا بیندازید خواهید دید که بیماری های گوارشی یکی از دلایل شایع فوت بسیاری از کودکان است. به همین دلیل اهمیت فوق تخصص گوارش کودکان را در بین رشته ها تخصصی مرتبط با خردسالان نمی توان نادیده گرفت.
ما در این متن قصد داریم تا نگاهی به بیماری های گوارشی و تغذیه ای کودکان بیندازیم و به خدماتی که یک فوق متخصص گوارش کودکان به این گروه از افراد جامعه ارائه می کند اشاره کنیم تا به اهمیت این رشته تخصصی درمانی در علم پزشکی بیشتر پی ببرید.
بیماری های گوارشی و مرتبط با سوء تغذیه هر ساله جان میلیون ها کودک را در سرتاسر دنیا به خطر می اندازد. بر طبق امار منتشر شده سه میلیون کودک خردسال هر ساله بر اثر ابتلا به اسهال جان خود را از دست می دهند. این تنها یکی از بیماری های گوارشی شایع در کودکان است و اگر آمار مرگ و میر کودکان به دلیل ابتلا به دیگر بیماری های گوارشی را به این عدد اضافه کنیم رقم بالاتری به دست خواهد آمد.
با توجه به آمار رسمی اعلام شده توسط مراکز معتبر بین المللی حدود نیمی از کودکانی که زیر 5 سال سن دارند و جان خود را از دست می دهند مبتلا به سوء تغذیه بوده اند. برای همین است که نیاز است در همه نقاط دنیا و در کشورهای مختلف یک جنبش بزرگ برای تربیت متخصصان خبره برای پیشگیری، کنترل و درمان بیماری های گوارشی کودکان و سوء تغذیه صورت پذیرد.
خوشبختانه در سال های اخیر ما شاهد افزایش تعداد پزشکان فوق تخصص گوارش کودکان در داخل کشور بوده ایم که گامی بسیار مثبت برای افزایش سلامت عمومی کودکان و خردسالان و پیشگیری از ابتلای آن ها به بیماری های گوارشی می باشد.
حال که با اهمیت این رشته تخصصی در علم پزشکی پی بردید ما در ادامه نگاهی به خدماتی که این متخصصان در درمان بیماری های گوارشی به کودکان ارائه می کنند خواهیم کرد.
بیش از یک قرن است که خدمات تخصصی مرتبط با درمان بیماری های گوارشی به بیماران ارائه می شود. برای اولین بار در فیلادلفیای آمریکا و حدود سال 1897 میلادی بود که یک انجمن تخصصی برای کودکان مبتلا به بیماری های گوارشی تاسیس شد. پس از آن تلاش های بسیاری در همه نقاط دنیا برای محافظت از کودکان در برابر این بیماری ها با تاسیس انجمن های تخصصی مختلف صورت گرفت.
در حال حاضر خدمات گسترده ای توسط پزشکان فوق تخصص گوارش کودکان به بیماران ارائه می شود که به دلیل پیشرفت های بسیاری زیادی بوده است که ما در دهه های اخیر در روش های تشخیصی و درمانی بیماری های مختلف گوارشی داشته ایم.
در ایران ارائه خدمات تخصصی در چهارچوب برنامه های مدون و تنظیم شده از چند دهه پیش آغاز شده است و هدف از این برنامه ها ارائه خدمات فوق تخصصی و تخصصی به کودکان مبتلا به سوء تغذیه و یا بیماری های گوارشی می باشد.
در حال حاضر فوق تخصص گوارش کودکان در ایران می تواند در زمینه های مختلف به پیشگیری از ابتلای کودکان به بیماری های گوارشی و کبد کمک نماید. علاوه بر این از خدمات دیگر این متخصصان تشخیص بیماری کودکان مبتلا به بیماری و نیز درمان آن ها می باشد. این خدمات مستلزم مراقبت ویژه از کودکان توسط پزشکان متخصص است و می تواند از به وجود امدن مشکلات حاد و بیماری های مزمن در آن ها پیشگیری کند.
حدود 20 درصد از مراجعه کنندگان به مراکز پزشکی مخصوص اطفال و کودکان به دلیل ابتلای فرزند خود به بیماری های گوارشی به بیمارستان مراجعه کرده اند.
ما در ابتدای متن اشاره ردیم که بیماری های گوارشی شیوع بسیار بالایی دارند. این یکی از مهم ترین دلایلی است که ما به یک پزشک متخصص برای درمان این بیماری ها نیاز داریم. نگاهی به آمار ارائه شده در ابتدای متن درستی این ادعا را به خوبی روشن خواهد ساخت.
اما در کنار بیماری های گوارشی بیماری های مزمن دیگری هم هستند که باعث ابتلای کودکان به مشکلات و بیماری های سختی می گردند که در مواردی حتی خطرات جانی در پی دارد.
پیشرفت های صورت گرفته در تشخیص بیماری های گوارشی از یک طرف و پیشرفت های صورت گرفته در درمان آن ها نیز از طرف دیگر باعث شده اند که نیاز به یک متخصص ویژه برای درمان و تشحیص این بیماری ها داشته باشیم که با این ابزار مدرن تشخیصی و درمانی به خوبی آشنایی داشته باشد و از آن ها در جهت بهبود سلامت جسمی کودکان استفاده کند.
از سوی دیگر برای درمان هر چه بهتر بیماری های مزمن گوارشی نیاز به تخصص و تجربه در کنار هم است که تنها یک فوق تخصص گوارش کودکان می تواند این دو را با هم داشته باشد تا بتواند بیماری های مزمن گوارشی را درمان کند.
برقراری ارتباط با کودکان بیمار یکی از موثرترین راه ها برای امید دادن به آن ها و کمک به پیشبرد راهکارهای درمانی است که یک پزشک متخصص کودکان حتما باید به آن توجه داشته باشد.
در کنار این یک فوق تخصص گوارش کودکان باید از دانش و مهارت خود برای انجام معاینات دقیق بر روی کودکان بیمار استفاده کند و یافته های خود در مورد بیمار را به دقت به خاطر بسپارد و ثبت نماید تا بتواند به بههترین نحو مشکلات او را شناسایی و درمان نماید.
در مواردی لازم است که پزشک فوق تخصص درخواست انچام آزمایش های تشخیصی و پاراکلینیکی بدهد تا بتواند به طور کامل از تشخیص اولیه خود مطمئن شده و وارد پروسه درمانی بیمار شود.
با توجه به یافته های شخصی و نیز نتایج آزمایشات باید یک متخصص بهترین راهبرد درمانی را در پیش گیرد. این شیوه درمانی می تواند در مرحله اول درمان دارویی باشد. در مراحل بعد نیز ممکن است نیاز به جراحی بر روی سیستم گوارشی و یا کبد بیمار وجود داشته باشد.
در نهایت استفاده از روش های توانبخشی به کودکان بیمار و مبتلا به مشکلاتی مانند سوء تغذیه می تواند کمک بسیار زیادی در درمان آن ها داشته باشد.
علاوه بر این ها با توجه به سن کم بیماران، یک فوق متخصص باید به طور حتم مشاوره های لازم را در اختیار خانواده او قرار دهد تا آن ها نیز بتوانند در پروسه درمانی مشارکت لازم را داشته باشند و هر چه زودتر شاهد بهبود وضع سلامتی فرزند خود باشند.
امروزه روش های نوین زیادی برای تشخیص بیماری های گوارشی وجود دارد. یک پزشک متخصص می تواند با استفاده از معاینات بالینی و آزمایش های پاراکلینیکی موفق به یافتن علت دقیق بیماری گوارشی در کودکان شود.
تست های عمومی در کنار تست های اختصاصی برای این تشخیص ها مورد استفاده قرار می گیرند. در کنار این ها ممکن است که نیاز به تست ارزیابی سوء جذب در کودک باشد. آندوسکوپی و کولونوسکوپی در کنار آزمایش هایی مانند مانومتری می توانند از دیگر راه های تشخیص و درمان بیماری باشند.
توصیه می کنیم در صورت مشاهده علائم مشکلات گوارشی در فرزند خود حتما با یک فوق تخصص گوارش کودکان مشورت کنید تا هر چه زودتر موفق به تشخیص دلیل بیماری فرزند خود و درمان او شوید.
