خدمات دندانپزشکی ، به صورت خدماتی لازم و ضروری شناخته می شود ،که همه ما در طول زندگی به این خدمات نیازمند میشویم . بررسی و چک نمودن وضعیت لثه ها ، بررسی وضعیت دندان ها ، بیماری های دهان و دندان ، بیماری های مرتبط با لثه ها ، جراحی های خاص بر روی دندان و لثه ، پر کردن و کشیدن دندان ها ، عصب کشی دندان ، روکش نمودن دندان ها ، لمینت کردن ، ساخت پروتزهای ثابت و متحرک یا همان ایمپلنت ها و دندان های مصنوعی ، خدماتی است که یک پزشک و جراح دندانپزشکی می تواند به انجام آنها مشغول گردد . اما خدمات مربوط به دندانپزشکی خاص موارد مذکور و پزشک جراح دندانپزشکی نیست . در برخی موارد و بنا بر دلایلی افرادی ترجیح می دهند که بهتر است به جای مراجعه به یک پزشک و جراح دندان ، به کمک دندانپزشک مراجعه نمایند . در گذشته که تعداد تحصیل کردگان در رشته دندانپزشکی به صورت جراح و متخصص کم بود ، افراد تحت عنوان دندانپزشک تجربی فعالیت می‌کردند که بعدها با ایجاد لزوم تحصیل در رشته دندانپزشکی این شغل جایگاه خود را از دست داده و خدمات آنها به دندانپزشکان محول شد . دندانپزشکان تجربی امروز به صورت کمرنگ تر فعالیت هایی از قبیل پر کردن سطحی دندان بدون حق درمان ریشه ، کشیدن دندان ها در مواقع ضروری به جز دندان عقل ، جرم گیری و ساخت دندان متحرک مصنوعی را انجام می دهند . شاید دلیل کمرنگ شدن دندانپزشکان تجربی در جامعه این باشد که مردم ترجیح می دهند به جای رجوع به آنها به یک جراح و متخصص در حیطه دندانپزشکی مراجعه نمایند . علاوه بر دندانپزشکان تجربی یک شغل دیگر که در جامعه دندانپزشکی وجود دارد دندانساز تجربی است .
دندانسازی تجربی یکی از مشاغل مربوط به زیر شاخه گروه علوم پزشکی و مرتبط با دهان و دندان می باشد . یک فرد در دندانساز تجربی بعد از اخذ مدرک در این رابطه ، وظیفه خدمت رسانی در ارتباط با برخی بیماران دندانپزشکی را برعهده دارد . بنابر اعتقاد برخی از مردم ، دندانساز تجربی فردیست که بر پایه سابقه کاری فراوان خود ، دندانهای مصنوعی متحرک بهتر و ارزانتر با کمترین مشکلات را می سازند .
بنا بر لزوم ، امروزه تحصیلات در امر خدمات دندانپزشکی ، برخلاف گذشته که تنها دوره دیدن و کسب تجربه در این حیطه کافی بود ،شرط اول فعالیت در این رشته به جهت خدمات رسانی میباشد . یک دندانساز تجربی ابتدا باید دوره های مربوطه با دندانسازی را به صورت کامل دیده و یا در رشته های دانشگاهی مرتبط با این حیطه شغلی تحصیلات خود را گذرانده باشد . در برخی مواقع فردی که به اجبار دندان خود را از دست میدهد یا مجبور به کشیدن دندان یا دندانهای خود می شود ، چند راهکار برای پر نمودن جای خالی دندان اصلی در پیش روی خود دارد . یا باید با مراجعه به دندانپزشک و جراح دندانپزشکی ، ایمپلنت یا پروتز ثابت دندان خود را انجام دهد ، یا با مراجعه به دندانساز یا دندانپزشک برای ساخت دندان مصنوعی متحرک یا پروتز متحرک اقدام نمایند .
شاید بنابر دلایلی از جمله هزینه و برخی موارد دیگر ، انجام ایمپلنت برای همه افراد مهیا نشود . پس تنها راهکار باقی‌مانده برای پر نمودن جای خالی دندان برای آنها، ساخت پروتز متحرک یا همان دندان مصنوعی متحرک می باشد . وظیفه ساخت دندان مصنوعی متحرک یا بر عهده دندانپزشک است یا دندانساز تجربی .
ابتدا بیمار به دندانپزشک مراجعه نموده و بعد از انجام قالب گیری های لازم جهت مشخص نمودن اندازه گیری جای خالی دندان اصلی ، به بهترین دندانساز تجربی ارجاع داده می شود .
پزشک دندان ابتدا با ماده ای نرم و فرم پذیر جای خالی دندان اصلی را ارزیابی و اندازه‌گیری می نماید . سپس قالب گرفته شده را به لابراتوار ارسال و در آنجا دندانساز تجربی بر اساس بررسی‌ها و مشورت با پزشک پروتز دندانی متحرک مناسب برای فرد مراجعه کننده را تهیه می نماید .
توجه داشته باشید که یک دندانساز تجربی حق انجام هیچ کار ترمیمی بر روی دندان و یا دهان فرد ندارد .
ایشان تنها توانسته به صورت غیر مستقیم و از طریق پزشک متخصص با بیمار در ارتباط باشد .
یک دندانساز تجربی بنابر تجربه های بسیار زیادی که برای ساخت دندان های مصنوعی داشته ، می تواند کار فرد را سریع تر ، ارزانتر ، و بدون دغدغه انجام دهد . یک دندانساز تجربی تنها در حیطه دندان سازی و ساخت پروتزهای متحرک فعالیت می نماید . که این می تواند مزایایی را به همراه داشته باشد . به طور مثال یک دندانساز تجربی تنها با ساخت پروتز متحرک سر و کار دارد و این می تواند تخصصی بودن خدمات آنها را نشان دهد . یکی دیگر از مزایای ساخت دندان توسط دندانساز تجربی میتواند این باشد که ، یک دندانساز تجربی برخلاف یک دندانپزشک که در موارد مختلفی با فرد بیمار سروکار دارد ، تنها در ساخت پروتز متحرک فعالیت داشته و به همین دلیل کار فرد مراجعه کننده را بسیار زودتر و سریعتر تحویل می دهد . یکی دیگر از مزایای دندانساز تجربی نسبت به دندانپزشک میتواند بحث هزینه باشد . یک دندانپزشک و جراح دهان و دندان و لثه ها بنابر تحصیلات آکادمیک به خود و تخصصی که دارد ، ویزیت گران‌تری نسبت به یک دندانساز تجربی از بیمار اخذ می نماید و برای افرادی که بحث هزینه یک گزینه تأثیرگذار می باشد می تواند در این مورد باعث انتخاب یک دندانساز تجربی جهت رسیدگی به ساخت پروتز مصنوعی مورد نیاز خود شود . در پایان همانطور که ذکر شد ، به دلیل اینکه یک دندانساز تجربی امروز نمی‌تواند خود به صورت مستقیم با بیمار در ارتباط باشد ، و ارتباط آنها با بیمار تنها از طریق یک پزشک دندان معتبر صورت می پذیرد ، می توان گفت مراجعه به یک دندانساز تجربی میتواند به مراتب ایمن تر از قبل صورت پذیرد .
یک فرد علاقه مند در این رشته تحصیلی می تواند بعد از قبولی در کنکور ، یک دوره دو ساله تحصیلی گذرانده و بعد از طی نمودن این دوره به صورت مستقل و یک لابراتوار دندانسازی تاسیس و یا در مراکز دندانپزشکی فعالیت نمایند . برخلاف چند سال اخیر ، علاوه بر دوره های کاردانی دوره های کارشناسی نیز در دانشگاه ها برای اخذ مدرک دندانسازی وجود دارد .
