برای بررسی این موضوع و پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا در ارتباط با پیوند کلیه آشنا شویم و بدانیم در چه مواقعی پیوند کلیه لزوم پیدا میکند .
پیوند کلیه ، عملی جراحی است که در آن کلیه سالم از یک فرد سالم به بدن یک فرد دیگر انتقال داده میشود . فرد اهدا کننده باید دو کلیه سالم داشته باشد و فرد گیرنده باید هر دو کلیه اش از کار افتاده باشند .قبل از انجام عمل پیوند ، باید هر دو نفر ، هم اهدا کننده و هم گیرنده آزمایشاتی را انجام دهند . به صورتی که در هنگام پیوند ، هیچکدام نباید دارای بیماری و یا عفونت در بدن باشند . فرد گیرنده نیز برای بالا بردن میزان اطمینان عمل ،باید کاملاً سالم باشد تا به اصطلاح کلیه را پس نزند .
اهدا کنندگان می توانند به دو دسته اهدا کننده زنده و اهدا کننده فوت شده تقسیم شوند .
- اهدا کننده زنده : فردیست که در زمان حیات خود ، یک کلیه از دو کلیه سالم خود را به یکی از اقوام نزدیک خود می دهد . ( زیرا تاثیرات ژنتیکی و تطابق ژن می تواند در عمل موفق پیوند کلیه نتیجه بسیاری داشته باشد .)
- اهدا کننده فوت شده : که از یک فرد فوت شده با یک کلیه سالم و قابل کار کردن کلیه برداشته و به فرد بیمار اهدا می کنیم .
یکی از فاکتور های اصلی در انتخاب کلیه مناسب ، تطابق ژنتیکی می باشد.
چه کسانی به پیوند کلیه نیاز دارند؟ ( دلایل احتیاج به پیوند کلیه )
معمولاً کسانی که نیاز به کلیه دارند ، در لیست پیوند کلیه قرار میگیرند . زیرا متقاضیان این عمل بسیار زیاد می باشد . اگر به هر دلیلی بیمار ، کلیه را پس زد ، باید تحت عمل دیالیز قرار بگیرد و اگر تب و درد در بیمار مشاهده شد ، کلیه جدید را خارج و بیمار را برای بار دیگر در لیست پیوند قرار می دهند .
اصلی‌ترین علت پیوند کلیه ، کارکرد ناصحیح کلیه می باشد ، به این بیماری نارسایی کلیوی می گویند . در مرحله اول درمان نارسایی کلیه ، تا حدودی کارکرد کلیه را با استفاده از دستگاه تصفیه خون یا همان دیالیز کنترل می نمایند . اما به علت سختی زیاد و مشکلاتی که در پی دارد شاید بهتر باشد که بیمار در لیست پیوند قرار گرفته و پیوند کلیه انجام دهد . هنگام بیماری نارسایی کلیوی ، مواد زائد و نمک اضافی در بدن باقی مانده و موجب اختلال در بدن میشوند .
اگر نارسایی کلیه درمان نشود ، در نهایت بیمار به کما میرود و در آخر موجب تشنج و مرگ میشود .
پس بهتر است در صورت بروز مشکلاتی مانند :
به پزشک فوق تخصص پیوند کلیه مراجعه نمود .
اگر علائم تب و درد تا چند روز پس از عمل پیوند کلیه اتفاق افتاد ، باید کلیه جدید خارج شود . ولی اگر تا چند ماه کلیه جدید در بدن دوام آورد ، احتمال پس زدن آن و مواجه شدن بیمار با مشکل کاهش می یابد . در مدتی که بیمار کلیه جدید را گرفته باید مراقبت هایی را داشته باشد .
از علائم پس زدن کلیه می‌توان به درد ، تب ، ورم ، کاهش میزان ادرار ، افزایش فشار خون ، افزایش وزن می باشند .
از مواردی هستند که فرد دریافت کننده کلیه باید به درستی رعایت نماید .
پزشک فوق تخصص پیوند کلیه بر روی کلیه ها تخصص داشته ، بیماری های مربوط به آنها را ارزیابی و درمان می کند. متخصص پیوند کلیه مشخص میکند که آیا بدن بیمار سلامت کافی جهت جراحی پیوند کلیه را دارد یا خیر . متخصص پیوند کلیه باید از وضعیت روحی و روانی بیمار اطلاع داشته باشد به همین جهت بیمار را بررسی و تعیین نماید که فرد می تواند عمل پیوند کلیه را انجام دهد .
پزشک فوق تخصص پیوند کلیه بعد از بررسی و تطابق گروه خونی فرد گیرنده و فرد دهنده ، آنتی ژن لگونیت انسانی ، تطابق آنتی ژن های کراس مچ ، پیوند را انجام می دهد .
پزشک فوق تخصص پیوند کلیه با تیم جراحی خود ، عمل پیوند کلیه را به صورت همزمان روی بیمار و فرد اهدا کننده انجام می دهد . البته در برخی از بیمارستان ها ممکن است عمل برداشت کلیه سالم و انتقال آن به فرد بیمار توسط یک پزشک انجام شود .
یک جراح فوق تخصص پیوند کلیه وظیفه برداشتن کلیه و جراح دیگر ، بیمار را برای دریافت کلیه آماده می‌نمایند . پزشک فوق تخصص پیوند کلیه بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی ، چهار سال دوره تخصصی پزشکی داخلی گذرانده و سپس یک دوره دو تا سه ساله تخصص پیوند کلیه را می گذراند .
یک فوق تخصص پیوند کلیه در درمان بیماریهای کلیه شامل عفونت های کلیوی ، سرطان ها ، مشکلات مجاری ادراری ، بیماریهای پیشرفته کلیوی ، بیماریهای خود ایمنی در کلیه مانند واسکولیت ، اختلالات متابولیکی مانند دیابت ، عدم تعادل الکترولیت ، بیماری های عروقی کلیوی ، بیماریهای نا هنجاری ساختاری یا عملکردی کلیه ، بیماری گلومرولی را درمان می نماید .
این بیماری ها با انجام آزمایش خون ، آزمایش ادرار ، سونوگرافی ، سی تی اسکن و نمونه برداری تشخیص داده میشوند .
یک فوق تخصص پیوند کلیه ابتدا با همودیالیز به درمان می پردازد( یعنی جریان خون از رگ بیمار به دستگاه کلیه مصنوعی ، تصفیه و بازگشت آن به بدن ) و در صورت پیدا شدن کلیه مناسب جهت پیوند ، بیمار را برای پیوند کلیه آماده مینماید.
