همه چیز درباره هورمون ها ناظران روح و جسم انسان

آیا می دانید که هورمون ها ناظران روح و جسم انسان هستند یا اینکه می دانید هر یک از آنها از کدام غدد ترشح می شوند؟

هورمونها با توجه به نقشی که در پدید آوردن احساس خوشبختی و امید، یا حتی بروز افسردگی دارند از جمله مهم ترین عواملی محسوب می شوند که ممکن است باعث شوند یک فرد در طول زندگی خود احساس خوشبختی و یا یاس و نومیدی کند.

به همین دلیل است که هورمون ها را از جمله ترکیبات مهمی در بدن می دانند که علاوه بر جسم انسان بر روی روح انسان نیز تاثیر خواهند گذاشت.

ما در این متن قصد داریم تا در مورد هورمون ها و تاثیراتی که بر روی بدن انسان دارند بیشتر صحبت کنیم تا شما را با این ترکیبات و تاثیر آنها بر بدن انسان آشنا کنیم. در صورت علاقه مندی به آشنایی با انواع هورمون های جنسی و غیرجنسی با دارو و درمان همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم.

هورمون کجا تولید می شود؟

شاید بدانید که هورمون ها نقش اساسی در بلوغ انسان ها دارند و بسیاری از تغییرات صورت گرفته در بدن انسان در دوران بلوغ در اثر ترشح آنها می باشد. به همین دلیل شاید برای شما جالب باشد که هورمون ها در کدام یک از بخش های بدن تولید می شوند؟

هورمون ها توسط غدد داخلی بدن تولید می شوند. این غدد در بخش های مختلف مانند مغز، اندام داخلی و یا اندام جنسی انسان قرار دارند که به طور جداگانه به بیان آن خواهیم پرداخت. اما قبل از این که در مورد هورمون ها توضیح بیشتری بدهیم، بهتر است به چند نکته اشاره کنیم. اول این که هورمون استروژن به عنوان هورمون جنسی خانم ها شناخته می شود.

این در حالی است که اگر چه تستوسترون در بدن خانم ها نیز ترشح می شود، اما در بدن آقایان با حجم بیشتری تولید و به عنوان هورمون جنسی آقایان شناخته می شود.

در ادامه در بخش های جداگانه در مورد هر یک از آنها صحبت خواهیم کرد و خواهیم گفت که هورمون های جنسی و غیر جنسی چگونه باعث خواهند شد تا انسان بتواند زندگی سالم تری را با احساس و امید بیشتر تجربه کند.

هورمون تستوسترون:

تستوسترون یک هورمون جنسی است که بیشتر در بدن آقایان تولید می شود و از جمله هورمون های مهم در تداوم نسل بشر بوده است.

تستوسترون به انگلیسی به صورت testosterone نوشته می شود و دارای تاثیر قابل ملاحظه ای بر بدن انسان حتی پیش از تولد نوزاد می باشد.

جالب است بدانید که تستوسترون از پیش از تولد و قبل از دو ماهگی جنین ترشح خواهد شد و در تعیین جنسیت نوزاد نقش خواهد داشت.

تستوسترون در دوران بلوغ باعث تغییرات اساسی در بدن پسرها می شود که خود را در قالب رشد موهای صورت، بلوغ جنسی و تمایل به برقراری ارتباط جنسی نشان خواهد داد.

البته این هورمون در بدن خانم ها نیز ترشح می شود. اما ترشح آن به مراتب کمتر از بدن آقایان می باشد به گونه ای که گفته می شود در بدن یک مرد تستوسترون تا بیست برابر بیش از بدن خانم ها تولید می شود. با این وجود تفاوت غلظت پلاسمایی این هورمون در دو جنس کمتر است که به دلیل متابولیسم آن در بدن می باشد.

نکته: بخش اصلی تستوسترون را کلسترول تشکیل داده است و ترشح آن از غدد فوق کلیوی و سلول های بیضه می باشد.

تولید هورمون تستوسترون در بیضه مردان:

در بیضه آقایان چند هورمون ترشح می شود، اما میزان تستوسترون بسیار بیشتر از دیگر هورمون ها می باشد و برای همین آن را به عنوان هورمون اصلی می شناسند که توسط بیضه ترشح می شود.

بیشتر هورمون تستوسترون ترشح شده توسط بیضه ها در سایر بخش های بدن به ترکیبات دیگری تبدیل می شود.

این هورمون توسط سلول های خاصی ترشح می شود که با نام لیدیگ شناخته می شوند. این سلول ها حدود 20 درصد از وزن بیضه آقایان در سن بلوع را تشکیل خواهند داد. با این وجود در دوره کودکی این سلول ها در بیضه وجود ندارند و برای همین تستوسترون توسط بیضه ترشح نخواهد شد.

باید توجه داشته باشید که ترشح هورمون تستوسترون توسط سلول های بیضه ممکن است تحت عوامل متخلفی مانند تابش اشعه و یا حرارت تغییر کند. این تغییر در ترشح هورمون تستوسترون به دلیل آسیب هایی است که تحت این شرایط به سلول های لیدیگ وارد می شود.

اثر هورمون تستوسترون بر بدن:

این هورمون همان طور که گفته شد باعث تغییراتی در بدن انسان می شود که از جمله آنها رویش موهای صورت در آقایان پس از بلوغ می باشد. با این وجود بر روی شکم و سایر نواحی بدن نیز با رسیدن به دوران بلوغ و افزایش ترشح تستوسترون می توان شاهد افزایش رویش موها بود.

با این وجود تستوسترون رشد موی سر را کم می کند و حتی در آقایانی که بیضه فعال ندارند ممکن است به طاسی منجر شود (البته طاسی معلول مشکلات ژنتیکی ارثی و عوامل دیگری است که ممکن است بیش از این هورمون بر بدن مردان تاثیر داشته باشند).

تستوسترون باعث بزرگی حنجره می شود و با تغییراتی که در آن به وجود خواهد آورد باعث تغییر در صدای فرد خواهد شد. همچنین باعث خواهد شد تا پوست آقایان با تغییر مواجه شده و زمخت شود.

آکنه به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات پسرها در دوره نوجوانی به دلیل افزایش ترشح همین هورمون می باشد.

در این سن پسرها با توجه به این که در معرض ترشح این هورمون نبوده اند به آن واکنش نشان خواهند داد که به مرور زمان این مشکل حل خواهد شد.

با توجه به همه این تاثیرات گاهی از هورمون تستوسترون با نام هورمون جوانی در آقایان یاد می شود و این امر به دلیل تاثرات زیادی است که تستوسترون بر روح و جسم انسان و به خصوص آقایان بر جا خواهد گذاشت.

هورمون استروژن:

اگر چه هورمون تستوسترون همان طور که گفته شد در بدن خانم ها نیز وجود دارد، با این وجود استروژن هورمون جنسی زنان است که نقش اساسی در فعالیت تخمدان ها دارد. ترشح استروژن در هنگام بارداری افزایش خواهد یافت.

در کل این هورمون ها باعث می شوند که آقایان و خانم ها دارای تفاوت های خاص خود از نظر جنسی باشند که خود شما به خوبی از آنها آگاه هستید و نیازی به توضیح بیشتر نیست.

ما در ادامه به معرفی سایر هورمون ها و نقش آنها در بدن انسان خواهیم پرداخت.  

هورمون آندروفین:

آندروفین یکی از هورمون هایی است که می تواند به شما احساس هیجان انگیز وصف ناپذیری بدهد. بسیاری از افراد هستند که ترشح این هورمون را به عنوان یکی از عواملی که باعث ایجاد حس بسیار لذت بخش و خوشایندی خواهد شد می دانند و حتی این امکان وجود دارد که شما با ترشح این هورمون به کلی احساس درد را از یاد ببرید. این حالت به خصوص ممکن است در زمان وقوع جراحات در بدن مشاهده شود که علی رغم آسیب شدید احساس درد را از بین می برد.

هورمون سروتونین و دوپامین:

سروتونین از هورمون هایی است که کاهش ترشح آن با ایجاد اختلالاتی مانند افسردگی (که از جمله مهم ترین اختلالات روحی محسوب می شود) مرتبط است

این هورمون و دوپامین در کنار هم باعث افزایش روحیه افراد می شوند و برای همین است که کاهش ترشح آنها می تواند باعث یاس و سرخوردگی شده و در نهایت منجر به افسردگی شود.

هورمون سوماتوتروپین:

سوماتوتروپین از هورمون های دیگری است که از غده هیپوفیز ترشح می شود و نقش قابل ملاحظه ای در تنظیم رشد انسان دارد. به خصوص برای کودکان که هنوز از نظر جسمی به اندازه کافی رشد نکرده اند این هورمون نقش اساسی در رشد استخوان ها و افزایش قد آنها خواهد داشت.

اگر چه در بسیاری از موارد سوماتوتروپین به طور نرمال در بدن کودکان در حال رشد ترشح می شود و مشکلی از لحاظ میزان رشد آنها وجود ندارد. با این وجود عدم ترشح کافی و یا ترشح بیش از حد سوماتوتروپین باعث اختلال در رشد کودکان خواهد شد. این عدم ترشح نرمال هورمون توسط غذه هیپوفیز باید با مشورت پزشک درمان شود.

لازم به ذکر است که غده هیپوفیز که با نام انگلیسی Pituitary gland شناخته می شود یکی از غددی است که در داخل جمجمه و در داخل مغز قرار گرفته است و جزء غدد درون ریز بدن محسوب می شود.

از هیپوفیز گاهی با نام غده رهبر یاد می شود و یکی از مهم ترین عملکردهای آن تحریک رشد بدن می باشد که با متابولیسم چربی ها و .. غیره انجام خواهد شد.

هورمون انسولین:

شاید تا به حال در مورد انسولین و نقش بسیار مهمی که در بدن انسان دارد شنیده باشید. همچنین شاید برای بارها در مورد بیمارانی که نیاز به تزریق انسولین دارند و مشکلاتی که در صورت عدم دریافت انسولین برای آنها به وجود خواهد امد شنیده باشید، اما شاید هنوز نمی دانید که انسولین یکی از مهم ترین هورمون هایی است که بدن انسان برای متابولیسم به آن نیاز خواهد داشت.

با توجه به این که انسولین کنترل قند خون را بر عهده دارد، عدم دریافت و یا ترشح آن باعث خواهد شد تا قند خون بیماران بالا برود و این باعث بروز مشکلات جبران ناپذیری برای سلامت آنها خواهد شد که شما برای بارها شاهد بروز آن در اطرافیان خود که به بیماری هایی مانند دیابت مبتلا هستند بوده اید.

انسولین با توجه به تاثیری که بر روی کبد انسان دارد، باعث می شود که قند خون به صورت گلیکوژن در  کبد ذخیره شود (تا در زمان نیاز بتوان از آن برای تامین انرژی مورد نیاز بدن استفاده نمود).

مشکل هنگامی به وجود خواهد آمد که ترشح انسولین در بدن بیمار کاهش یابد. در این زمان بدن انسان قادر به کنترل سطح قند خون نیست و این به نوبه خود باعث بروز مشکلات بعدی برای بیمار خواهد شد.

نکته: مسئول ترشح هورمون انسولین غده لوزالمعده می باشد که یکی از غدد داخلی بدن انسان است.

هورمون ملاتونین:

ملاتونین از هورمون هایی است که در داخل مغز تولید می شود و نقش قابل ملاحظه ای در تنظیم چرخه استراحت انسان با تنظیم ساعت خواب و بیداری در طول شبانه روز دارد.

شاید تا به حال در مورد تاثیر نور و یا روشنایی بر روی خوابیدن انسان شنیده باشید. در واقع نور و روشنایی بر روی ترشح هورمون ملاتونین تاثیر می گذارند و از این طریق باعث تمایل انسان به خواب در محیط هایی که نور وجود ندارد می شوند.

چند نکته در ارتباط با ملاتونین قابل ذکر است: اول این که با افزایش سن ممکن است که ترشح این هورمون کاهش یابد. مورد دیگر این که نور زیاد باعث کاهش ترشح ملاتونین خواهد شد.

در نهایت باید بدانید که ترشح هورمون ملاتونین توسط غده صنوبری صورت می پذیرد. غده صنوبری با نام انگلیسی pineal gland شناخته می شود و همان طور که گفته شد در داخل مغز قرار دارد.

هورمون کورتیزول:

کورتیزول یکی از هورمون هایی است که نقش مهمی در کنترل استرس در انسان دارد. به همین دلیل و بنا به دلایل دیگر می تواند نقش قابل ملاحظه ای در افزایش سیستم ایمنی بدن انسان داشته باشد. از جمله فواید ترشح این هورمون کاهش التهاب در بدن انسان است.

نکات دیگری که در ارتباط با کورتیزول باید بدانید ترشح آن از غدد فوق کلیوی در داخل بدن انسان و ترشح آن در هنگام شب می باشد (که امکان استفاده از آن را در صبح فراهم خواهد نمود).

هورمون آدرنالین:

آدرنالین از هورمون هایی است که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شود. ترشح این هورمون وابسته به شرایط می باشد و به عنوان مثال ممکن است که در زمان ترس یا وحشت ترشح آن افزایش یابد.

ترشح آدرنالین در هنگام ترس باعث می شود که انرژی موجود در بدن برای انجام عکس العمل مناسب در برابر عامل به وجود آورنده ترس آماده گردد و به همین دلیل است که از این هورمون به عنوان یکی از محرک های قلب نام برده می شود.

در این شرایط با ترشح آدرنالین شما شاهد تحریک قلب و افزایش فشار خون در بدن خود خواهید بود که امکان فعالیت های شدید بدنی مانند فرار، پرش از ارتفاع و رویارویی با ترس را فراهم خواهد نمود.