هرنوع کمبود و یا ناتوانی که باعث اسیبهایی در فرد میشود ودر پی ان معلولیت ایجاد محدودیت میکند از اختلال ناشی میشود، و از روند طبیعی نقش فرد جلوگیری میکند این نقش بستگی به جنسیت،عوامل فرهنگی و اجتماعی، و سن دارد. دامنه ی فعالیت این افراد از حالت نرمال و طبیعی خارج شده و فرد را محدود میکند.
هرفردی در زندگی خود با معلولیتهایی روبرو است. انواع مختلفی از معلولیت وجود دارد که امکان دارد هرفردی تجربه کند. حال میتوان معلولیت دائمی و یا موقت باشد و یا از بدو تولد و حتی در طول زندگی ایجاد شود.
اختلال در واقع نوعی ناهنجاری و کمبود است که در ساختار بدن(کالبدی) و عملکرد ذهنی(روانی) وجسمی(فیزیولوژیکی) فرد تفاوت معناداری بوجود می اورد.مثلا اختلال در عملکرد های ذهنی نتیجه مشکلات در ساختار مغز است و یا مشکلات بوجود امده در در ساختار گوش و چشم میتواند عملکرد شنوایی و بینایی را مختل کند، اختلال ساختاری مشکلاتی است که در اندامهای داخلی و یا خارجی بدن بوجود می اید و اختلالات عملکردی از دست دادن جزئی یا کامل قسمتی از بدن است همان دردی که هیچگاه از بین نمیرود ازاین دسته اختلال است.
معنی این واژه، ناتوانی بدنی و یا ذهنی است.همچین فردی از انجام دادن یک یا چند فعالیت ناتوان است حال این ناتوانی میتواند بر اثر یک بیماری و جراحی و ....باشد.
فردی که براثر ضایعه ذهنی،جسمی و روانی و حتی همزمان در سلامت و فعالیتهای روزمره ی اختلال قابل توجه و مستمری ایجاد گردد بنحوی که باعث کاهش استقلال فردی وی در زمینه های اقتصادی و اجتماعی میشود.
معلولیت یعنی وضعیت جسمی و روانی که انجام دادن فعالیت خاص و یا تعامل فرد با دنیای پیرامون خود را مشکل میکند.
نمونه های از اختلالات مثل از دست دادن اندامها، حافظه و بینایی ، شنیدن ،راه رفتن، دیدن و حل مسئله.
مانند فعالیتهای تفریحی و اجتماعی، دریافت خدمات بهداشتی، کنترل و پیشگیری
عامل معلولیت میتواند از بدو تولد بروز کند که همزمان با رشد کودک مشخص می شود مثل اختلال در کروموزم ها ، اختلال در ژنهای منفرد، قرار داشتن در معرض عفونت و سیگار.
معلولیت میتواند مادرزادی(دراثر مشکلات ژنتیکی بوجود می اید و در اثر انتقال ژنهای معیوب اتفاق می افتد) و اکتسابی (فرد در طی زندگی ،پس از تولد و یا در اثر حادثه دچار ان میشود) باشد.
علل مهم معلولیت جسمی و حرکتی، مادرزادی است و بصورت ژنتیکی قابل انتقال است. افراد معلول جسمی حرکتی هستند که دچار نقص عضو و یا فلج حرکتی باشند. از مشکلات معلولین جسمی حرکتی میتوان به برخورد افراد جامعه(در جامعه ما نحوه برخورد اصولی با معلولین فرهنگ سازی نشده است به همین دلیل برخی معلولین این دسته تلاش میکنند کمتر در جامعه حضور داشته باشند)، مشکلات مالی(از دلایل مشکلات مالی این افراد نداشتن شغل و استقلال مالی است )، مشکلات درون و برون شهری(از مهمترین مشکلات معلولین حمل و نقل و جابجایی درون و برون شهری است مثلا امکانات مناسب بهداشتی بین جاده ای و نبود مراکز خرید )، اشاره کرد.
معلولیت بینایی و شنوایی: درجه اختلال از خفیف تا عمیق میتواند باشد. این افراد از روشهای گفتار درمانی و لب خانی و نوشتن و یادداشت کردن و وسیله (سمعک) استفاده میکنند.
معلولیت روانی: این دسته معلولیت ها بدلیل اینکه کمتر شایع است به طبع کمتر هم مورد توجه قرار میگیرد.این افراد در خودشناسی، ارتباط برقرار کردن ، کسب مهارت، ارتباط برقرار کردن دچار اختلال و ناتوانی هستند. در ابتدا کاملا پیش پا افتاده و بی اهمیت به نظر میرسد.
در حال حاضر این نوع معلولیت در حال افزایش است. مشکلات روانی که در کوتاه مدت و به راحتی درمان میشوند اگر در بلند مدت درمان نشوند دشواری و مشکلات زیادی در پی دارد که همین امر باعث ایجاد معلولیت روانی میشود.
یکی از مهمترین دلایل ایجاد معلولیت روانی این است که فرد برای این مشکل اقدام لازم را انجام نمیدهد، و فرد مشکل خود را درکل انکار میکند و بدلیل پشت گوش انداختن درمان دچار مشکل روان شناختی میشوند.
به هر نوع اسیب مغزی که پس از تولد بوجود می اید ، اسیب مغزی اکتسابی می گویند. این اسیب بدلیل ضربه سر،کاهش اکسیژن و بیماری و حتی عفونت میتواند بوجود اید.
حال هرچه فرد از هوش پایین تری برخوردارباشد توانایی او در قابلیتها کمتر میشود.
مشکلات معلولین ذهنی، این افراد از نظر بدنی و روانشناختی و عقلی ناتوانند و به درمان و مراقبت و اموزش ویژه ای نیاز دارند، موجب تحمیل فشار بروالدین میشوند و به نوعی ارامش خانواده را بهم میزنند، اغلب خانواده ها دچار مشکل در ارتباط فرد با انها و همسایه ها هستند.
مجموعه اقداماتی است جهت بهبود وضعیت افراد دچار معلولیت
از اعضای تیم توانبخشی معلولین کمک پرستار محیط و کاردرمانی است.انها طی بازدیدی که از منزل معلول انجام میدهندو مشاوره های لازم درصورت وجود موانع معماری و تغییرات لازم در قرار دادن تجهیزات لازم ارائه میدهند.متخصصان و کارشناسان کادر درمان بهداشت محیط فعالیتهای مشخصی را برای وی در نظر میگیرند و به اجرا در می اورندو هدف انها این است که معلولان بتوانند تا حد امکان زندگی اجتماعی خود و محیط زندگی و خانواده مستقل شوند و رفتاری منطقی داشته باشند.
